ویژه نامه سیزده رجب منتشر شد

ولادت امام علی علیه السلام ولادت امام علی علیه‏السلام در سیزدهم رجب سال 30 عام‏الفیل رخ داده است. بنا به نقل علمای شیعه [۱] و گروه زیادی از اهل سنت ولادت آن حضرت در خانه خدا اتفاق افتاده است. این جریان از اختصاصات آن حضرت است و در تاریخ بشریت سابقه نداشته و بعد از آن نیز تکرار نشده است. زمان ولادت امام علی علیه‏السلام امام علي بن ابي‌طالب بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف در سيزده رجب سال سي‌ام عام‏الفيل يعني 23 سال پيش از هجرت نبوي ديده به جهان گشود.[۲] پدر و مادر امام علی علیه السلام پدر امام علی علیه السلام ابوطالب بن عبدالمطلب است كه با عبدالله بن عبدالمطلب پدر حضرت محمد (ص) برادر اعياني و مادرشان فاطمه بنت عمرو بن عايذ مخزومي بود.[۳] ابوطالب کسی بود که بعد از مرگ عبدالمطلب سرپرستى حضرت محمد( ص) را بر عهده گرفت و چون آن حضرت به پیامبری رسید از او حمایت نمود.[۴] مادر آن حضرت، فاطمه بنت اسد بن هاشم بن عبدمناف بود. وي از جمله بانوان گروه نخست بود كه به پيامبر (ص) ايمان آورد و مسلمان شد و رنج‌هاي ايام حضور در مكه را به همراه همسر و خانواده‌اش متحمل گرديد و در هنگام هجرت پيامبر(ص) وي نيز به مدينه هجرت نمود و در همين شهر مقدس بدرود حيات گفت و پيامبر (ص) با پيراهن خود وي را كفن كرد و اقرار به ولايت فرزندش علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام را به وي تلقين كرد.[۵] ابوطالب(علیه‌السلام) و همسرش فاطمه بنت اسد براي پيامبر (ص) و گسترش دين مبين اسلام تلاش‌هاي زيادي به عمل آورده و رنج‌ها و سختي‌هاي فراواني متحمل گرديدند. از زماني كه حضرت عبدالمطلب علیه‌السلام وفات يافت، كفالت نواده يتيمش محمد بن عبدالله (ص) بر عهده عمويش ابوطالب علیه‌السلام افتاد و وي آن حضرت را تا آخر عمرش (به مدت 44 سال) سرپرستي و پشتيباني نمود و از عقايد و افكارش حمايت كرد. ابوطالب (علیه‌السلام) و فاطمه بنت اسد در نگهداري پيامبر(ص) چنان عمل مي‌كردند كه وي را بر فرزندان خود ترجيح مي‌دادند و به او بهتر و بيشتر مي‌رسيدند. به همين لحاظ پيامبر (ص) با وجود آن دو مهربان، احساس يتيمي نمي‌كرد و جاي پدر و مادر خويش را خالي نمي‌ديد. حضرت علي( علیه‌السلام) و برادران و خواهرانش، نخستين كساني بودند كه هم از سوي پدر و هم از سوي مادر هاشمي بودند.[۶] ابوطالب(علیه‌السلام) و همسرش فاطمه بنت اسد براي پيامبر (ص) و گسترش دين مبين اسلام تلاش‌هاي زيادي به عمل آورده و رنج‌ها و سختي‌هاي فراواني متحمل گرديدند. از زماني كه حضرت عبدالمطلب علیه‌السلام وفات يافت، كفالت نواده يتيمش محمد بن عبدالله (ص) بر عهده عمويش ابوطالب علیه‌السلام افتاد و وي آن حضرت را تا آخر عمرش (به مدت 44 سال) سرپرستي و پشتيباني نمود و از عقايد و افكارش حمايت كرد. ابوطالب (علیه‌السلام) و فاطمه بنت اسد در نگهداري پيامبر(ص) چنان عمل مي‌كردند كه وي را بر فرزندان خود ترجيح مي‌دادند و به او بهتر و بيشتر مي‌رسيدند. به همين لحاظ پيامبر (ص) با وجود آن دو مهربان، احساس يتيمي نمي‌كرد و جاي پدر و مادر خويش را خالي نمي‌ديد. حضرت علي( علیه‌السلام) و برادران و خواهرانش، نخستين كساني بودند كه هم از سوي پدر و هم از سوي مادر هاشمي بودند.[۶] ولادت حضرت علی(ع) در منابع اهل سنت علامه فقید معاصر شیخ آقا بزرگ تهرانی می نویسد: «آقا مهدی بن محمدتقی بن ابراهیم نقوی معاصر و متولد در سال 1316 ه از احفاد سید دلدار علی هندی دانشمند و فقیه مشهور شیعه در دیار هند، در کتاب «علی والکعبه» که در 44 صفحه چاپ شده است، از 22 کتاب از کتب علمای عامه نقل می کند که تصریح کرده‏اند علی علیه السلام در کعبه متولد شده است. و هم می گوید: علامه میرزا محمدعلی اردوبادی متولد 1312 ه (از علمای بزرگ معاصر در نجف اشرف) کتاب «امیرالمؤمنین و الکعبه» در اثبات ولادت حضرت امیر در بیت الحرام را تالیف نموده که در باب خود کتابی ابتکاری است.[۸] علامه امینی به تفصیل پیرامون ولادت علی علیه السلام در کعبه بحث نموده و از جمله از حاکم نیشابوری (عالم برجسته اهل سنت)، در کتاب «مستدرک علی الصحیحین» ج3، ص483 نقل می کند که گفته است: «اخبار به تواتر رسیده که فاطمه دختر اسد، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب کرم الله وجهه را در درون کعبه زائید.[۹] و از گنجی شافعی در کتاب «کفایه» نقل کرده که از طریق ابن نجار از حاکم نیشابوری روایت نموده که گفته است: «امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب در مکه در خانه خدا، شب جمعه سیزدهم ماه رجب سی سال گذشته از عام الفیل متولد گردید. نه قبل و نه بعد از وی مولودی در بیت الله الحرام جز او متولد نگردید و این کرامتی برای آن حضرت بود به خاطر مقام با عظمت او بود». به پیروی از وی، احمد بن عبدالرحیم دهلوی مشهور به «شاه ولی الله» پدر عبدالعزیز دهلوی مصنف کتاب «تحفه اثنی عشریه» در کتاب «ازالة الخفاء» نوشته است: «اخبار متواتر است که فاطمه دختر اسد امیرالمؤمنین علی را در درون کعبه زائید. آن حضرت در روز جمعه سیردهم ماه رجب سی سال بعد ار عام الفیل در کعبه متولد گردید و هیچ کس جز او نه قبل و نه بعد از وی در کعبه متولد نگردید». شهاب الدین سید محمود آلوسی صاحب تفسیر کبیر در کتاب شرح قصیده عینیة عبدالباقی افندی عمری ص 15 در ذیل این بیت قصیده او در مدح مولای متقیان: «انت العلی الذی فوق العلی رفعا، ببطن مکة عندالبیت اذ وضعا» می نویسد: «این که امیر کرم الله وجهه در خانه خدا متولد شده، در دنیا امری مشهور و در کتب فرقین سنی و شیعه ذکر شده است». تا آنجا که می گوید: «جز او کرم الله وجهه کسی در خانه خدا متولد نشده و چقدر مناسب است که امام ائمه در محلی که قبله مسلمین است متولد گردد. سبحان من یضع الاشیاء فی مواضعها و هو احکم الحاکمین.[۱۰] جلال‏الدین محمد دوانی فیلسوف مشهور درگذشته سال 908 هجری که از مفاخر علمای عامه بوده و فقط در اواخر عمر شیعه شده است، در کتاب فارسی «نور الهدایه فی اثبات الولایه» می نویسد: «این که جمهور اهل سنت از میان تمام صحابه پیغمبر فقط به علی علیه السلام «کرم الله وجهه» می گویند (یعنی گرامی باد رخسار او) به دو علت است: یکی این که در میان صحابه تنها علی علیه السلام بوده است که قبل از بلوغ اسلام آورد و هرگز در مقابل بت نایستاد و کرنش نکرد، و دیگر این که نوشته اند؛ زمانی که فاطمه دختر اسد مادر علی علیه السلام آبستن به حضرت بود، هرگاه محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله را می دید، ناگهان به احترام آن حضرت برمی خواست و ادای احترام می کرد. پیغمبر آینده اسلام روزی گفت: ای مادر! تو آبستنی، من راضی نیستم برای من این طور از جا برخیزی، فاطمه گفت: به خدا قسم هرگاه شما را می‏بینم، جنینی که در شکم دارم طوری جابجا می‏شود که مرا ناگزیر می‏سازد از جا بلند شوم! کسانی که ناظر بودند با کمال تعجب دیدند ناگهان ضلع بالای حجرالاسود شکست و فاطمه همسر ابوطالب به درون کعبه رفت و شکاف دیوار بهم آمد.[۱۱] موضوع بلافاصله دهن به دهن گشت و به گوش مرد و زن مکه رسید و همه منتظر بودند ببینند سرانجام آن ماجرای شگفت انگیز چه خواهد بود. همسر ابوطالب سه روز در خانه کعبه بسر برد. روز چهارم کسانی که پیرامون کعبه گرد آمده بودند، دیدند دیوار کعبه از همان جا بار دیگر شکاف برداشت و آن بانوی سرفراز در حالی که نوزاد خود را در آغوش داشت از درون خانه خدا بیرون آمد. همسر ابوطالب خطاب به حاضران گفت: ای مردم! خداوند مرا به خاطر نوزاد پاک سرشتم بر زنان دیگر برتری داد. زیرا هیچ زنی تاکنون اجازه نداشته است که در خانه خدا وضع حمل کند. ولی خداوند خانه اش را در اختیار من گذاشت تا فرزند خود را در آن جایگاه مقدس بزایم، سپس به خانه آمد. پیغمبر آینده اسلام که از ماجرا اطلاع یافته بود، در خانه ابوطالب بود. نوزاد تا آن لحظه چشم باز نکرده بود. نخستین باری که چشم گشود، لحظه ای بود که پیغمبر ضمن تبریک به زن عمویش نوزاد را از آغوش او گرفت و اولین نگاه نوزاد هم به روی محمد صلی الله علیه و آله بود. پیغمبر صورت نوزاد را بوسید و نام او را «علی» گذارد و به عمو و زن عمویش مژده داد که نوزاد، آینده ای بس درخشان دارد. شبهات پیرامون ولادت امام علی علیه السلام در کعبه برخی با استناد به اینکه در زمان ولادت امام علی علیه السلام مشرکین کعبه را به بتکده تبدیل نموده بودند در صدد انکار فضیلت بودن ولادت آن حضرت در کعبه بر آمده‏اند. اما این شبهه با توجه به اینکه در قرآن از کعبه به عنوان خانه خدا یاد شده است[۱۲] ونیز با توجه به اینکه تا قبل از نزول آیه تغییر قبله، کعبه با وجود بتها در آن قبله گاه مسلمانان بوده است، وارد نیست. با هلهله رقصید زمین عشق محک خورد آغوش خدا باز شد کعبه ترک خورد این نه نیست ترک این دهن حیرت کعبه است لبخند که نه قهقه صورت کعبه است بر داشت ترک کعبه و پر شد ز تقرب این قصه جز این بود اگر داشت تعجب جبریل زلیخا شد و این آمدنش را حق دارد اگر پاره کند پیراهنش را علی علی علی علی علی علی این طفل اولی العظم که سر چشمه دنیاست نوح است و خلیلی است که موسی و مسیحاست آری جبروت است که افتاده به زانو راه دگری نیست به جز سجده بر او علی علی علی علی علی علی یا بار دگر قفل بزن این دهنم را یا گوش کن این نعره یاهو زدنم را آماده کن ای معرکه جولان خطر را او آمد است و باده بکش تیغ دو سر را علی علی علی علی علی سر مست رجز خوانی او عالم بالاست عالم متحیر شده این مرد معماست علی علی علی علی علی علی پانویس 1.خصائص الائمه علیه‌السلام (سید رضی)، ص 39؛ الارشاد (شيخ مفيد)، ص 8. 2.اعلام الوری، طبرسی، ج۱، ص۳۰۶ 3.منتهي الآمال (شيخ عباس قمي)، ج 1، ص 11. 4.دائرة المعارف قرآن کریم مدخل ابوطالب از "محمد‌باغستانى، سید محمود دشتى، سید علیرضا واسعى" 5.الارشاد، ص 8؛ بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج 35، ص 179؛ اهل بيت (نوفيق ابوعلم)، ص 191. 6.خصائص الائمه علیه‌السلام، ص 39. 7.الارشاد، ص 8؛ خصائص الائمه علیه‌السلام، ص 39؛ منتهي الآمال، ج 1، ص 143. 8.الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج2، ص352. 9.وقد تواتر الاخبار ان فاطمة بنت اسد ولدت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب کرم الله وجهه فی جوف الکعبه. 10.الغدیر، ج6، ص22. 11.این نقطه تا این اواخر در دیوار کعبه مشخص بود. بیشتر زائران شیعه هنگام طواف خانه کعبه چون به آن نقطه می رسند که هنوز هم علامتی دارد آن را می بوسند. 12.«وَ إِذ بَوَّأْنا لِإِبراهيمَ مَكانَ البَيتِ أَنْ لا تُشرِك بي‌ شَيئاً وَ طَهِّر بَيتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ القائِمينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ» (الحج - 26) ترجمه: و (اى پيامبر! ياد كن از) آنگاه كه براى ابراهيم جاى خانه كعبه را معين (و مبين) ساختيم (و او خانه را تجديد بناء كرد و وحى فرستاديم به او) كه هيچ چيز را (نه در وجود و نه در پرستش) با من شريك مساز، و خانه مرا براى طواف كنندگان و ايستادگان (براى نماز آن عهد) و ركوع كنندگان سجود كنندگان پاك كن. منابع علی دوانی، تاریخ اسلام. دائرة المعارف قرآن کریم مدخل ابوطالب از "محمد‌باغستانى، سید محمود دشتى، سید علیرضا واسعى" مهدی وزنه، علی (ع) مولود کعبه، سایت راسخون، بازیابی :‌۱۳ مهر ۱۳۹۲ جواد خرمی، راز ولادت علی علیه السلام در درون کعبه، مبلغان، شهریور1383، شماره57 در دسترس در سایت حوزه، بازیابی ‌۱۳ مهر ۱۳۹۲.