- سید خلیل حسینی
ایده‌پردازان به میدان بیایند
دومین نشست خبری، هفتمین سوگواره مجازی اشراق، با حضور حجت‌الاسلام محمد قطبی، داور بخش ایده‌های نو هفتمین سوگواره مجازی اشراق و مدیر مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، محمدصادق افراسیابی، معاون مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام مرتضی حاجیانی، دبیر هفتمین سوگواره مجازی اشراق و محمدجواد محمدصادق، دبیر بخش ایده‌های نو این جشنواره، در سالن جلسات خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
محمدصادق افراسیابی، داور بخش ایده های نو هفتمین سوگواره مجازی اشراق، در این نشست با اشاره به اینکه یکی از فعالیت‌های خبرگزاری ایکنا قبل از برگزاری جشنواره اشراق، اجرای پویش روضه‌های خانگی بود، گفت: پویشی که با عنوان روضه‌های خانگی به راه افتاد، حرکت بسیار ارزشمندی بود و در این پویش مردم با توجه به شیوع کرونا و ضرورت رعایت نکات بهداشتی در ماه محرم و همچنین دوری از تجمعات، توجه و تأکیدشان به روضه‌های خانگی معطوف شد. طبیعتاً این پویش، بعد از ماه صفر و در ایام عزای سایر اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) نیز می‌تواند به کار گرفته شود. حتی می‌توانیم جشن‌های مذهبی خانگی را نیز با توجه به این پویش تقویت کنیم. به هرحال تا زمانی که ویروس کرونا در کشور وجود دارد، هر چه به این سمت حرکت کنیم و روضه‌های خانگی و مراسم خانگی تشویق شود، قطعاً در کنترل شیوع ویروس مؤثر است.
وی در ادامه با بیان اینکه امروز در یک مقطع مهم از تاریخ ایستاده‌ایم گفت: در این مقطع تاریخی هم از جهت کرونا و هم از نظر وضعیت خاص کشور از جمله تحریم و فشارهای روانی که دشمن به شکل ویژه انجام می‌دهد، در شرایط بسیار خاص و مهمی قرار گرفته‌ایم. امروز دشمن با عملیات روانی در فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای، به دنبال اثرگذاری فکری، ذهنی و تغییر ارزش‌ها و سبک زندگی اسلامی ایرانی است. شیوه آن‌ها نیز به همین شکل است که اگر کشور به سمت اقدامات سلبی در فضای مجازی برود، شبکه‌های ماهواره‌ای تقویت می‌شوند و زمانی که شبکه‌های ماهواره‌ای محدود شوند، در فضای مجازی اقدامات خود را انجام می‌دهد و برای فعالیت‌ها برنامه‌ریزی دارند.
معاون مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با تأکید بر اینکه در این مقطع تاریخی خاص هر فردی وظیفه دارد تا نقش خود را جدی گیرد، گفت: به نظر می‌رسد که خبرگزاری ایکنا در حوزه تولید محتوا نقش خود را به خوبی ایفا کرده است؛ اما یک چالش مهم وجود دارد و آن انتشار محتواست. انتشار نیز در حوزه تولید محتوا که نسبت به آن نیز چالش داریم، از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. امروز در حوزه علمیه و دفتر تبلیغات اسلامی فعالیت‌های بسیار خوبی در ارتباط با تولید محتوا انجام می‌شود؛ در خبرگزاری قرآن نیز کار‌ها بسیار خوبی در حوزه تولید محتوا انجام می‌شود، اما بعد از تولید محتوا مسئله انتشار محتوا و رسیدن آن به دست مخاطب نیز باید مد نظر قرار گیرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: از طرفی شبکه ملی اطلاعات هنوز به شکل کامل راه‌اندازی نشده است و به سمت فیلتر می‌رویم. در این میان اگر هم به سمت فیلتر برویم ممکن است ماجرای تلگرام تکرار شود؛ به این معنی که دسترسی به پیام‌رسان‌های خارجی از طریق فیلترشکن اتفاق خواهد افتاد و در نتیجه یک آسیب به آسیب‌های فعلی اضافه کرده‌ایم. اگر شبکه ملی اطلاعات محقق و دسترسی محدود شود نیز این احتمال وجود دارد که شبکه‌های ماهواره‌ای تقویت شوند؛ بنابراین در این حوزه به نگاه ایجابی و طرح و برنامه‌ای که رویکرد ایجابی داشته باشد، نیاز داریم.
بی‌توجهی به محتوای دینی در پلتفرم‌های داخلی
افراسیابی با بیان اینکه در حوزه انتشار با دو فضا مواجه هستیم، گفت: در حال حاضر پلتفرم‌های خارجی داریم که بر آن‌ها هیچ‌گونه نفوذی نداریم، اما در مورد پلتفرم‌های داخلی که نسبت به آن‌ها قدرت داریم و حاکمیت می‌تواند در آنجا منشأ اثر باشد نیز با مشکل مواجهیم. در پلتفرم‌های داخلی مانند روبیکا و سایر پلتفرم‌ها نیز توجهی به حوزه محتوای دینی و محتوای مبتنی بر فرهنگ اسلامی ایرانی نمی‌شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: امروز بخش بسیار زیادی از مردم که ممکن است همزمان از پلتفرم‌های خارجی استفاده کنند، به شکل توأمان از پلتفرم‌های داخلی نیز استفاده می‌کنند. سؤال اینجاست که این پلتفرم‌های داخلی و (وی او دی‌های) متعددی که برای فعالیت مجوز دارند و مردم نیز به آن‌ها مراجعه و از خدمات آن‌ها استفاده می‌کنند، چه نقش و سهمی برای تقویت فرهنگ اسلامی ایرانی ایفا می‌کنند؟
وی با اشاره به اینکه نقش پلتفرم‌های داخلی در تقویت فرهنگ ایرانی ـ اسلامی بسیار ضعیف است، گفت: در این حوزه نیاز به مقررات و قانون‌گذاری داریم. در حوزه تبلیغات محیطی براساس مصوبه شورای تبلیغات کشور، ۱۵ درصد تبلیغات محیطی به تبلیغات فرهنگی اختصاص پیدا می‌کند و در خصوص پلتفرم‌های داخلی نیز نیازمند چنین مقررات و قوانینی هستیم تا پلتفرم‌های داخلی موظف شوند سهمی از ظرفیت تولید و نشر را به محتوای فرهنگی و دینی اختصاص دهند. کار اساسی نیز توجه به این موضوع مهم است که بتوانیم پلتفرم‌های داخلی را با رویکرد‌های تقویت فرهنگ اسلامی همسو کنیم.
معاون مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به اینکه، آنچه در حوزه قانون‌گذاری از سوی مجلس شورای اسلامی و سایر دستگاه قانون‌گذار مشاهده می‌کنیم این است که گاهی آن طرح‌ها و قوانینی که به گوش می‌رسد و احیاناً مطرح می‌شود، بیشتر رویکرد سلبی دارد، گفت: اگر در رویکرد سلبی نیز قدرت و توان این را داشته باشیم که بتوانیم به شکل واقعی توان خود را پیاده کنیم و به فرض به یک پیام‌رسان خارجی بگوییم که باید برای ادامه فعالیت در کشور ما مجوز بگیرد، با دو حالت مواجه خواهیم شد. یک حالت این است که بیاید و مجوزی که ما از او می‌خواهیم را بگیرد که در این صورت مشکلی با آن پیام‌رسان خارجی نخواهیم داشت؛ اما در صورتی که مجوز را از ما نگیرد، باید این سؤال را از خودمان بپرسیم که قدرت ما در خصوص مقابله با آن چیست؟
افراسیابی اظهار کرد: اگر از ظرفیت پلتفرم‌های داخلی استفاده کنیم، چه بسا می‌توانیم بسیاری از چالش‌ها را در این حوزه حل کنیم. البته در حوزه پلتفرم‌های خارجی نیز باید برنامه‌ریزی بسیار دقیقی داشت که بعد‌ها با مشکلات دیگری مواجه نشویم. امروز گاهی شاهد هستیم که در بعضی از مسائل، نگاه کنترلی صرفاً پرهیز است، اما در خصوص اینکه چه باید کنیم و چگونه باید مدیریت کنیم برنامه کمتری وجود دارد.
وی با تأکید بر اینکه بر «چه باید بکنیم‌ها» متمرکز بشویم، گفت: در این حوزه بحث ایده و طرح بسیار مهم دیده می‌شود؛ لذا در سوگواره مجازی اشراق نیز به این مسئله اهمیت داده شده است. در اینجا هدف این است که چگونه از فرصت فضای مجازی برای ترویج معارف اهل‌بیت(ع) استفاده کنیم و شعائری که در خصوص مراسم محرم، صفر و اربعین داشته‌ایم حفظ شود و در نهایت بتوانیم مراسم اربعین را در فضای مجازی برگزار کنیم. البته راهکار‌های متعددی برای این موضوع پیشنهاد می‌شود، اما در اینجا، ایده‌پردازان باید به میدان بیایند و پیشنهاد‌های خودشان را ارائه کنند.
معاون مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در ادامه با اشاره به اقدامات این مرکز در حوزه فضای مجازی، گفت: این معاونت پیشنهادی داد که مدل برگزاری جشنواره‌ها را به پویش تبدیل کنیم و به جای اینکه، جشنواره‌هایی داشته باشیم که تعداد آثار کمی از نخبگان شرکت می‌کنند به سمتی برویم که پویش‌های مردمی در عرصه تولید محتوا شکل گیرد و عموم مردم بتوانند به راحتی مشارکت کنند و نیازی هم نباشد که فردی که اثر را ارسال می‌کند به سایت جشنواره مراجعه کند. این اتفاق اولین بار در سال گذشته و همزمان با عید نوروز اتفاق افتاد و به جای اینکه جشنواره برگزار کنیم، از مردم خواستیم تا آثار خود را با موضوع همدلی بین مردم و همدلی بین مردم و مسئولین برای کمک به سیل‌زدگان بفرستند؛ لذا اعلام کردیم که در شبکه‌های اجتماعی می‌توانید آثار خودتان را با هشتگ سیل مهربانی منتشر کنید. در این بین با همکاری‌ای که بین مدیران شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های داخلی ایجاد شد، آثار منتشره با این هشتگ‌ها در اختیار ما قرار گرفت، آثار داوری شد و برترین‌های آن‌ها مورد تقدیر قرار گرفتند.
وی افزود: طرح دیگری را به عنوان برگزاری پویش‌های تولید محتوای فرهنگی در فضای مجازی برگزار کردیم؛ این طرح به استان‌های مختلف در سراسر کشور ابلاغ شد و امسال ۲۰ استان موظف شدند تا ۲۰ پویش محتوای فرهنگی را با موضوعات مبتلابه جامعه برگزار کنند و از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های به اشتراک‌گذاری استان‌های خود و همچنین از شبکه‌های ملی و استانی به شکل توأمان استفاده کنند.
برگزاری پویش‌های ملی مجازی با توجه به نیاز روز جامعه
افراسیابی اظهار کرد: در سطح ملی نیز چند کار را پیگیری می‌کنیم و معاونت‌های تخصصی وزارت ارشاد مأموریت پیدا کردند که هر کدام یک پویش ملی را با توجه به موضوعات روز در فضای مجازی برگزار کنند. در مرکز رسانه‌های دیجیتال، پویش ملی محرم در حال برگزاری است که این پویش نیز با توجه به این نگاه و این رویکرد در حال برگزاری است؛ لذا یک ایده می‌تواند بسیاری از کار‌ها را متحول کند. ما در سوگواره مجازی اشراق نیز باید به دنبال چنین اهداف و طرح‌هایی باشیم که ایده‌ها و طرح‌های نو برای استفاده در فضای مجازی در ارتباط با تحول در برگزاری مناسک دینی مورد توجه قرار گیرد.
معاون مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در ادامه با بیان اینکه امروز جریان‌های مختلف در حوزه رسانه تلاش می‌کنند که جریان شیعی را مورد هجمه قرار دهند، اظهار کرد: در کنار این جریان‌ها، جریان‌های شیعی بسیار افراطی نیز داریم که خط و فکر خودشان را از جریان‌های صهیونیسم دریافت می‌کنند و مکتب و مذهب خودشان را به عنوان مذهب خشونت‌گرا و افراطی معرفی می‌کنند. می‌توانیم از فضای مجازی به عنوان یک فضای مناسب برای معرفی تفکر شیعی، تفکر امام حسینی و تفکری که مبتنی بر رأفت اسلامی و گفت‌وگو است استفاده کنیم. باید از این فضا در همین مسیر استفاده کنیم و به دنبال تبیین اربعین و نهضت آن در فضای مجازی باشیم؛ لذا ضروری است که سوگواره مجازی اشراق به این مسئله توجه کند.
لینک کوتاه :
https://eshragh.ir/p=3486